Việt Nam trên đà chuyển đổi số: Cơ hội và thách thức

Việt Nam đang chứng kiến một sự chuyển đổi số đầy nhanh chóng và quyết liệt trong nhiều lĩnh vực kinh tế như thương mại, ngân hàng, tài chính, du lịch, và y tế. Những biến động này không chỉ là cơ hội mà còn là thách thức đối với doanh nghiệp nước này. Trong khi chuyển đổi số mang lại cơ hội đổi mới và phát triển, nhiều doanh nghiệp Việt Nam vẫn phải đối mặt với những khó khăn, đặc biệt là sự thiếu chuẩn bị, giải pháp, và nguồn lực để chuyển đổi thành công.

Dấu hiệu đáng mừng

Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), ông Hoàng Quang Phòng, đã nhấn mạnh vai trò quan trọng của kinh tế số trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh chóng và bền vững. Ông Phòng không chỉ làm rõ mà còn tôn vinh ảnh hưởng tích cực của kinh tế số, hướng tới mục tiêu lớn lao trở thành quốc gia phát triển với thu nhập cao vào năm 2045.

Qua góc nhìn của Báo cáo nền kinh tế số 2022 do Google và Temasek thực hiện, ông Phòng tiếp tục chia sẻ về thành công ấn tượng của Việt Nam trong giai đoạn từ 2019 đến 2022, nơi kinh tế số của quốc gia đã đạt tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong khu vực Đông Nam Á. Điều này không chỉ là nguồn động viên mạnh mẽ cho sự chuyển đổi số ở Việt Nam mà còn làm tăng thêm vị thế của quốc gia là một trong ba quốc gia hàng đầu về phát triển kinh tế số trong khu vực. Những thành tựu này đồng thời là động lực quan trọng, đề xuất hướng đi tích cực để xây dựng một nền kinh tế số mạnh mẽ và bền vững cho tương lai.

Một trong những lợi ích lớn của chuyển đổi số được nhấn mạnh là tăng cường năng suất lao động. Tổng Giám đốc Công ty CP Hanel, bà Bùi Thị Hải Yến, cho rằng năng suất lao động trong kinh tế số có thể tăng gấp nhiều lần so với các phương thức truyền thống. Điều này không chỉ giúp tăng cường hiệu suất mà còn là yếu tố quyết định đến khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trong môi trường kinh tế số.

Quan điểm của ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC), là rất tích cực đối với vấn đề chuyển đổi số. Ông Hiệp khẳng định rằng chuyển đổi số không chỉ là cơ hội, mà còn là bước ngoặt quan trọng cho tất cả các ngành nghề kinh doanh, bao gồm cả doanh nghiệp nhà thầu. Ông nhấn mạnh rằng việc áp dụng chuyển đổi số trong ngành xây dựng đặc biệt quan trọng, mang lại sự hiện đại và hiệu quả trong quản lý tài chính, thiết kế, quy hoạch, nhân lực, dự án, vật tư, và vật liệu đầu vào đầu ra.

Trong bối cảnh ngành xây dựng, ông Hiệp tiếp tục đề cập đến công nghệ BIM (Building Information Modeling) như một mô hình quản lý hiện đại và hiệu quả. Ông nhấn mạnh rằng công nghệ này thực sự là một đột phá trong quá trình tạo lập và sử dụng mô hình thông tin, đặc biệt trong các giai đoạn quan trọng như thiết kế, thi công và vận hành công trình. Ông tin rằng BIM giúp các đơn vị quản lý thiết kế một cách hiệu quả hơn, tạo cơ hội tiết kiệm đáng kể về vật tư và nhân lực trong quá trình thực hiện dự án.

Các doanh nghiệp chưa thực sự chủ động thay đổi

Ông Hoàng Quang Phòng tập trung vào vai trò quan trọng của kinh tế số trong việc thúc đẩy sự phát triển nhanh và bền vững của kinh tế Việt Nam. Ông nhấn mạnh rằng chuyển đổi số không phải là hành trình ngắn, và hiệu quả của hội nhập kinh tế phụ thuộc lớn vào năng lực cạnh tranh của nền kinh tế và doanh nghiệp. Trong bối cảnh này, ông Phòng chia sẻ lo ngại về những thách thức mà doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt, đặc biệt là sự thiếu chuẩn bị, giải pháp, và nguồn lực để chuyển đổi số một cách thành công.

Về chi tiết, ông đề cập đến những khó khăn như sự thiếu vốn, kinh nghiệm quản lý, công nghệ và nhân lực có trình độ cao, đây đều là những rắc rối quan trọng. Ông cũng đặt vấn đề về năng lực tổ chức và triển khai công nghệ số, những điểm nút thắt gây trở ngại cho doanh nghiệp Việt Nam trong quá trình áp dụng phương thức sản xuất mới. Thậm chí, theo báo cáo của Cục Phát triển Doanh nghiệp năm 2022, gần 50% doanh nghiệp trong nước đã dừng quá trình áp dụng chuyển đổi số.

Các chuyên gia kinh tế cũng bày tỏ lo ngại về việc cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam chưa sẵn sàng tham gia mạnh mẽ vào nền kinh tế số toàn cầu. Nhiều doanh nghiệp hiện đang nhầm lẫn giữa "tự động hóa" và "thông minh hóa," tạo ra thách thức không nhỏ khi họ tạm ngừng chuyển đổi số và chỉ thử nghiệm một số sản phẩm điện tử hóa.

Chia sẻ về những khó khăn và thách thức hiện nay, Bà Bùi Thị Hải Yến nói rằng cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam chưa đầy đủ chuẩn bị để tích cực tham gia vào nền kinh tế số toàn cầu. Bà đặt vấn đề về sự thay đổi tư duy và tập quán trong sản xuất kinh doanh, là một thách thức lớn do đã hình thành từ nhiều năm.

Về giải pháp, bà Yến tập trung vào việc nâng cao nhận thức của doanh nghiệp về bản chất thực sự của chuyển đổi số. Bà đưa ra quan điểm rằng để nâng cao năng lực cạnh tranh trong nền kinh tế số, doanh nghiệp cần chủ động nghiên cứu và áp dụng chuyển đổi số vào lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, và xuất nhập khẩu hàng hoá. Cô nhấn mạnh rằng chuyên gia công nghệ số chỉ có thể cung cấp phương pháp và công cụ, còn lại là doanh nghiệp tự lựa chọn con đường chuyển đổi số tới thông minh hóa sản xuất, kinh doanh và quản lý của mình. Điều này được xem xét như một hành trình dài và không có điểm dừng, khi doanh nghiệp từ từ chuyển từ trình độ thấp lên cao tùy thuộc vào mức độ trưởng thành số của chính mình.

Cuối cùng, bà Yến cho biết, đáng mừng là hầu hết các giải pháp công nghệ để phát triển nền kinh tế 4 trong 1 ở Việt Nam đã có sẵn, và Đảng và Chính phủ cũng đã tạo điều kiện cho chuyển đổi số toàn diện. Tuy nhiên, bà nhấn mạnh rằng phần còn lại phụ thuộc vào nỗ lực của tự thân các hiệp hội doanh nghiệp.

Có thể thấy, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn từ chuyển đổi số, nhưng để thực sự tận dụng những lợi ích này, doanh nghiệp cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, đầu tư vào nhân lực và công nghệ, cũng như thay đổi tư duy và phương pháp làm việc truyền thống. Để bắt tay vào thực hiện chuyển đổi số thành công, các doanh nghiệp cần có sự hỗ trợ, hướng dẫn, cũng như chuẩn bị kỹ lưỡng. STI Việt Nam là một trong những đơn vị đáng tin cậy trong việc tư vấn và hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình này. Với nhiều năm kinh nghiệm, STI Việt Nam luôn sẵn sàng đồng hành cùng quý doanh nghiệp bước vào hành trình chuyển đổi số. Hãy liên hệ ngay cho STI Việt Nam qua hotline 098.977.0795 để được hỗ trợ tốt nhất.